Historia Wielunia

PJP

Nazwy miejscowości i podział administracyjny Warthenland-u (Kraju Warty).

Moja lista obejmuje tylko bliższe Wieluniowi rejony.
Żródłem jest niemiecki serwis internetowy, którego URL gdzieś mi się zapodział.

WELUNGEN (Wieluń):

* Bolesławiec: Bolkenburg
* Brzeźnica: 1939: Bresen, 1943: Berntal
* Chotów: 1939: Kotting, 1943: Kottau
* Dietrzkowice: Dieterwald
* Działoszyn: Dilltal
* Galewice: Gallwiese
* Kielczygłów: Keilerbach
* Konopnica: Hanfhütte
* Kurów: Kurfeld
* Lututów: 1939: Landstett, 1943: Landstädt
* Mierzyce: 1939: Merzendorf: 1943: Märzendorf
* Mokrsko: 1939: Moker, 1943: Mockersfeld
* Naramice: Armenau
* Osjaków: Ostwerder
* Pajęczno: 1939: Peinstett, 1941: Pfeilstedt, 1943: Pfeilstädt
* Praszka: Praschkau
* Rudniki: Erzhütte
* Rychłocice: Reichtal
* Skomlin: 1939: Kemmel, 1943: Schommeln
* Siemkowice : Saatgrund
* Sokolniki: Falkenhof
* Walichnowy: Lichtenwall
* Wieruszów: Weruschau
* Wydrzyn: Otternhof
* Zamoście: Niederbrück

SCHIERATZ (Sieradz):

* Braszewice: Brackenfeld,
* Brzeźnio: Birkenland,
* Gruszczyce: Gruschütz,
* Klonowa: Klarengrund,
* Rossoszyca: Roßhagen,
* Sieradz: Schieratz,
* Szadek: Schadeck,
* Warta: Warta (Wartheland),
* Wróblew: Wehrburg,
* Zadzim: Scharhausen,
* Zduńska Wola: Freihaus,
* Złoczew: Schlötzau.
* Zygry: Seigern,

Litzmannstadt (Łódź):

* Aleksandrów: 1939: Alexanderhof, 1943: Wirkheim,
* Biała: Billheim;
* Brus: Bruss,
* Brzeziny: Löwenstadt (Nach General Karl Litzmann, dem sog. „Löwen von Brzeziny“!),
* Chojny: Effingshausen,
* Galków: Galkau,
* Glinnik: Lehmfeld,
* Kazimierz: Nerhausen,
* Kurowice: Hähnen,
* Konstantynów: Tuchingen,
* Radogoszcz: Radegast,
* Ruda Pabjanicka: Erzhausen,
* Rzgów: Lancellenstätt,
* Zgierz: Görnau,
* Stryków: Strickau.

Lask (Łask, z siedzibą w Pabianitz):

* Balucz: Balau,
* Belchatów: Belchental,
* Buczek: Buscheck,
* Chabielice: Hablach,
* Dlutów: Zielkental,
* Dobroń: Dobberwalde,
* Grabica: Grebitz,
* Kleszczów: Klestau,
* Kluki: Klucksdorf,
* Lękawa: Lenkau,
* Lutomiersk: Nertal,
* Rusiec: Rustitz,
* Sędziejowice: Sendewitz,
* Suchcice: Suchstein,
* Szczerców: Scherzau,
* Wadlew: Wadlau,
* Widawa: Wiedenbruch,
* Wygiełzów: Wiegel,
* Zelów: Sellau.

Kempen - Warthenland (Kępno):

* Bukownica: 1939: Buchen, 1943: Buchenitz
* Boleslawice: Brunsdorf
* Doruchow: Dietrichsweiler,
* Tannenrode: 1939: Glückshof, 1943: Tannenrode,
* Grabow: 1939: Altwerder, 1943: Altwerder (Wartheland),
* Haideberg: Heideberg,
* Kempen i. Posen: Kempen (Wartheland),
* Kochłowy: Kochlow
* Laski: Hirscheck,
* Lenka: 1939: Wolfsfurt, 1943: Wolfenfurt
* Mechnice: Mechnitz
* Mielęcin: Mielencin
* Mikorzyn: Gabelsbach
* Münchwitz: 1939: Mühlenberg, 1943: Münchwitz,
* Ostrowiec: 1939: Ostrau, 1943: Strohwitz,
* Opatow: Wölfingen
* Perschau: 1939: Persitz, 1943: Perschau,
* Podzamcze: Wilhelmsbrück
* Schildberg: Schildberg (Wartheland),
* Strenze: 1939: Sternbruch, 1943: Strenze,
* Świba: Swiba
* Trembatschau: Treuweiler.
* Wilamów: Wilhelmshof

Kalisch (Kalisz):

* Błaszki: 1939: Schwarzau, 1943: Schwarzau (Wartheland)
* Blizanów: 1939/1943: Schrammhausen
* Brzeziny: 1939/1943: Waldwasser
* Ceków: 1939/1945: Treuensiegen
* Chocz: 1939: Petershagen, 1943: Petersried
* Godziesze: 1939: Hohenfelde, 1943: Hohensiedel
* Goliszew : 1939: Gotenfelde
* Iwanowice: 1939/1943: Feldenrode
* Jastrzębniki: 1939: Vogelsang, 1943: Vogelfeld
* Kamień: 1939/1945: Steinhofen
* Korzeniew: 1939/1945: Wurzelroden
* Kośminek: 1939: Bornhagen, 1943: Bornhag
* Liszków: 1939: Schöndorf, 1943: Schönort
* Mycielin: 1943: Mützlin
* Morawin: 1939: Beerenfelde
* Opatówek: 1939/1943: Spatenfelde
* Piatek-Wielki: 1939: Freienhalde
* Rajsko: 1939: Hohenacker, 1943: Hochacker
* Staw: 1939/1945: Teichen
* Stawiszyn: 1939: Stavenshagen, 1943: Stavensheim
* Szczypiorno: 1939: Friedersbrunn, 1943: Deutschehren
* Tykadlów: 1939: Weizenfelde, 1943: Weizenort
* Winiary: 1939/1943: Weinbergen
* Zbiersk: 1939: Vorwalde, 1943: Vorwalde (Kr. Kalisch)
* Zelazkow : 1939: Eisen

Ostrowo (Ostrów Wlkpl):

* Antonin: 1939: Antonshof, 1943: Antonin,
* Biniew: 1939: Biningen; 1943: Biening,
* Bogdaj: 1939: Neukirch, 1943: Bogenheide,
* Conradau: Konradau,
* Czekanow: 1939: Schakenau, 1943: Scheckenau,
* Daniszyn: Dieterslinde,
* Garki: 1939: Deutschweiler, 1943: Eisenweiler,
* Groß Przygodzice: Hirschteich,
* Groß Tarchaly: 1939: Friedenau, 1943: Tarchenfeld,
* Górzeńskie Huby: Bitterfeld
* Latowice: Latowitz
* Lewków: Lewkow
* Piaski: Sandkrug
* Przygodnice: Klein Hirschteich,
* Kollontajew: 1939: Wilhelmsfelde, 1943: Kohland,
* Lonkocin: 1939: Hohenwiese, 1943: Hochwiesen,
* Nowe Sieroszewice:Langenheim
* Oloboki: Altbach
* Raschkow: 1939: Raschkau, 1943: Raschkau (Kr. Ostrowo),
* Rososzyca: Rossoschütz
* Schwarzwald: Schwarzwald (Kr. Ostrowo),
* Skalmirschütz: 1939: Neu Skalden, 1943: Kalmen,
* Sliwnik: 1939: Sandfelde, 1943: Spilling.
* Wielowies: Großdorf
* Wysocko Wielkie: Gross-Wysocko

Turek:

* Dobra: Doberbühl,
* Brudzew: Zweikirchen,
* Goszczanów: Gastau,
* Jeziorsko: Seebreiten,
* Malanów: Kreuzkamp,
* Niewiesz: Weiblitz,
* Pęczniew: Quillern,
* Przykona: Pricken,
* Świnice Warskie: Schwinitz,
* Tuliszków: Tulischau,
* Uniejów: Brückstadt,
* Władisławów: Rosterschütz.

andrzej olesiak

Dodam te bliższe Wielunia nazwy:
Kummerberg Komorniki
Meskewalde Ożarów
Schmiededorf Kowale

majk-el

Okalew - Kalfeld

Ana

Turów - Urbach

Ana

A swoją drogą to niesamowite, że Niemcy liczyli na trwałość swoich podbojów i zmieniali nazwy wszystkich miejscowości. Jakby nie znali historii...

Morgoth

Parcice - Kalwinsdorf

mex92

Miejscowości mam z mapy która jest chyba z 1929 roku. Nazwy są tylko po niemiecku
*Czarnożyły - Tscharnoshily
*Działoszyn - Dshialoschin
*Gaszyn - Gaschin
*Lututów - Lututow
*Osjaków - Ossiakow
*Parcice - Parzize
*Pajęczno - Paientschno
*(chyba Popów) - Popow
*Praszka - Praschka
*Siemkowice - Siemkowize
*Wieruszów - Weruschow
*Złoczew - Slotschew

Wojtek

W tym ostatnim przypadku mamy raczej do czynienia z transkrypcją. Niemiecki wydawca mapy tak zapisał polskie nazwy miejscowości, by umożliwić ich odczytanie przez Niemców, czy innych niemieckojęzycznych.

Morgoth

Czastary - Wildenbach, Wildenbad
Parcice - Kalwinsdorf
Radostów - Ristau
Krajanka - Flurschnit
Przywory - Warenhall
Kniatowy - Drosselheim
Walichnowy - Lichtenwall
Sokolniki - Falkenhof
Żdżary - Sandfeld
Łyskornia - Kahlhugel
Biała - Helldorf
Młynisko - Altmuhl

Ak

Ostateczna, wschodnia granice terenow przylaczonych do Rzeszy
ustalono 20.11.1939. Tzn. nie ostateczna. Granice te planowano
po zakonczeniu wojny przesunac dalej na wschod.
Od 21.01.1940 tereny te nosza oficjalna nazwe "Reichsgau Wartheland".
Struktura administracyjna byla "doszlifowywana" jeszcze przez pewien
okres. Obszar ow - z Wieluniem - mial specjalny status, granica policyjna
ze "Stara Rzesza" zostala zachowana, obowiazywaly przepustki.
Wg. niepublikowanego rozporzadzenia z grudnia 1939 roku nazw
miejscowosci na terenach nie nalezacych przed 1918 rokiem
do Niemiec nie planowano gruntownie zmieniac - mialy obowiazywac
polskie nazwy w niemieckiej transkrypcji - czyli cos w rodzaju tego,
co mozna znalezc na wspomnianej wyzej mapie z lat 20 tych.
W ciagu nastepnych lat dochodzi jednak do niekontrolowanych, lokalnych -
najczesciej na szczeblu powiatu (Kreis) zmian nazw miejscowosci
na niemieckie. ( Org. "wilde Eindeutschungen")
Musial sie niezly bajzel zrobic. ( Wielun nazywano
bodajze Welun jak i Wielungen (Welungen?), Powtarzajace sie nazwy itd.)
18.05.1943 Reichsinnenministerium wydaje rozporzadzenie o ujednoliceniu
nazw - tj. najwazniejszych miejscowosci, wszystkich gdzie miescila
sie poczty, dworce i przystanki kolejowe etc. Wychodzi obowiazujaca lista tych nazw. Obowiazujaca naturalnie do 18.01.1945.

Jesli ktos przypadkiem nie znajdzie na tej liscie miejscowosci w niemieckim brzmieniu wsi skad sam, lub rodzina pochodzi to niech sie za bardzo nie martwi. Reszte planowano "przechrzcic" "nach dem Endsieg" czyli po zwyciestwie ostatecznym.

Ak

Z tej samej strony, z ktorej pochodzi tytulowy post -
przez google - " Landkreis Welun"

Jak to bylo z niemiecka nazwa Wielunia...:)

26. 10. 1939
Die bisher polnische Stadt Wieluń tritt zum Deutschen Reich;
vorläufige Umbenennung der Stadt Wieluń in Wielun.

(pierwsza prowizoryczna zmiana polskiej nazwy na Wielun - wymawiane
po niemiecku jako "wilun")

29. 12. 1939
Bestätigung des Namens Wielun.

(Zatwierdzenie powyzszej zmiany- na Wielun )

?
Vorläufige Umbenennung der Stadt Wielun in Welun.

(kolejna prowizoryczna zmiana nazwy tym razem na Welun - kiedy ????)

21. 5. 1941
Umbenennung der Stadt Welun in Welungen;
Umbenennung des Amtsbezirks Welun in Welungen.

(Zmiana nazwy Miasta Welun na Welungen - tak samo
Rejon )

24. 9. 1942
Umbenennung der Stadt Welungen in Welun.

(Kolejna Zmiana nazwy Miasta - tym razem odwrotnie - z Welungen
na Welun)

18. 5. 1943
Bestätigung des Namens Welun.
( Zatwierdzenie nazwy Welun - wspomniane wyzej rozporzadzenie
Reichsministra )

Miedzy tymi zmianami nazw zachodzily pewne przesuniecia
w strukturze administracji

[/b][/i]

Jermar

Dokument z 18 maja 1943 roku zawierający wszystkie powiaty zlokalizowane w Kraju Warty. Ponadto miejscowości zlokalizowane w poszczególnych powiatach z ich niemieckim tłumaczeniem.
Być może komuś się przyda Wink

Anordnung über Ortsnamenänderug im Reichsgau Wartheland. Vom 18. Mai 1943.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pozdr.